همه چیز درباره ظروف مسی
مس (copper) در واقع جزء اولین اکتشافات انسان بعد از طلا به شمار میآید. این فلز یک عنصر شیمیایی با قابلیت بسیار بالای رسانایی و انتقال حرارت و الکتریسیته می باشد.
این عنصر یکی از معدود فلزاتی ست که در طبیعت به شکل فلزی قابل استفاده وجود دارد و منابع آن به فراوانی در طبیعت یافت میشود. به همین دلیل، در طول تاریخ در مناطق مختلف توسط انسانها مورد استفاده قرار گرفته است.
در حال حاضر این فلز درصنایع مختلف همچون الکترونیک، پتروشیمی، حملونقل، ماشینآلات و سایر صنایع جدید و همچنین در ساخت
ظروف مسی کاربرد دارد. ایران از معدود کشورهایی ست که مسگری و ساخت ظرف مسی در آن رونق یافته است.
تاریخچه پیدایش ظروف مسی:
اولین آثار مس و ظروف حاصل از آن در بینالنهرین و در منطقه سومریان کشف شد.
نزدیک به ده هزار سال پیش، از مس برای ساختن ابزار و سلاحهایی مانند سرنیزه، تیر، سنجاق و تبر استفاده میکردند. در مصر باستان نیز از مس برای ایجاد خطوط لوله انتقال آب و ایجاد سیستم فاضلاب استفاده میشد.
بعدها مصریان از مس در هنر نیز استفاده کردند و به ساختن ظروف مسی، صنایع دستی و منبتکاری نیز استفاده کردند.
صنایع دستی مسی در ایران نیز در دوره ساسانیان بسیار رایج بوده است و شهر زنجان نیز یکی از قدیمیترین سازندگان این ظروف در شکلها و مدلهای مختلف به شمار میآید.
مزایای ظروف مسی
شکلگیری راحت ، ظرفیت رسانای الکتریکی و گرمایی بالا از جمله مزایای این ظروف است .
فلز مس بعد از فلز نقره بالاترین رسانای الکتریکی و گرمایی را دارد و مواد غذایی درون این ظروف، با کیفیت بالاتری به صورت یکنواخت پخته خواهند شد.
از آنجایی که مس یک فلز انعطاف پذیر است، شکلدهی به آن نیز راحت است. به همین دلیل، تولیدکنندههای ظروف مسی توانستند این ظروف را در شکلها و اندازههای مختلفی درآورند.
به علت جذابیت ظاهری بسیار بالا، این ظروف محبوبیت زیادی در بین مردم دارند.
ظروف مسی را معمولا با فلز جداگانهای میپوشانند که با این روش، مس قادر به واکنش با غذا نخواهد بود و طعم و مزه غذا در این ظروف تغییر نخواهد کرد.
ظرف مسی وزن بسیاری ندارد و میتوان گفت که سبک است. به همین دلیل جابهجا کردن این ظروف نیز راحت است.
ظروف مسی به ظروف ضد میکروب معروفاند. طیف گستردهای از میکروبها در تماس با سطحی از مس بیش از چند ساعت قادر به زنده ماندن نیستند.
این امر موجب شده است که از مس اغلب در ساخت دستگیره و شیرآلات نیز استفاده شود. بنابراین ظرفهای مسی، کاملاً مناسب برای پختوپز به شمار میآیند و تعجبی ندارد که هزاران سال است از آن در آشپزخانه استفاده میشود.
معایب ظروف مسی
مس نقش مهمی در سلامت کلی بدن دارد زیرا مس با همکاری سایر آنزیمها و عمل کردن به عنوان یک آنتیاکسیدان ،به بهبود عملکرد مغز کمک میکند.
مس تولید گلبولهای قرمز خون را نیز تشویق میکند و به حفظ کلاژن و الاستین و سلامت استخوان کمک میکند.
یک متخصص و مشاور تغذیه میگوید : مس جذب آهن را نیز افزایش میدهد و مزایای آن به خاطر افزایش جذب آهن است.
در نظر داشته باشید که تنها با مصرف مواد غذایی حاوی مس میتوانید از مزایای آن بهره ببرید و بدن شما از ظروف مسی ، مس جذب نمیکند.
ظروف مسی به علت انعطافپذیری بسیاری که دارند به راحتی خراشیده میشوند. به همین علت در ساخت این ظروف از سایر فلزات به منظور استحکام بیشتر استفاده میشود.
علاوه بر این، گرما میتواند رنگ و ظاهر ظرف را تغییر دهد و از آنجایی که وسایل آشپزخانه در معرض گرمای زیادی قرار میگیرند، نمیتوان از وقوع این امر جلوگیری کرد.
بنابراین اگر با تغییر رنگ و کدر شدن ظروف خود مواجه شدید نگران نباشید که البته با نگهداری صحیح و پاکسازی اصولی، تا حدی میتوانید از این امر جلوگیری کنید.
ظروف مسی جزئی از صنایع دستی محسوب میشود و معمولا با سه روش مختلف شامل روش ماشینی، نیمه چکش کاری و کامل چکش کاری تولید می شوند.
نکات مهم هنگام خرید ظروف مسی:
ضخامت و وزن:
ضخامت در هنگام انتخاب ظروف مسی مهم است. یک ماهیتابه یا قابلمه مسی نازک به راحتی کج می شود و محصول با کیفیتی نخواهد بود.
در صورتی که یک ظرف مسی با ضخامت مناسب هم طول عمر بیشتری خواهد داشت و هم استفاده از آن راحت تر است.
هنگام خرید آنلاین محصولات مسی دقت کنید که ضخامت آن قید شده باشد. بهتر است به دنبال ظروفی با ضخامت 2.5 تا 3 میلی متر باشید.
لایه ضد زنگ:
اگر قصد استفاده از این ظروف هنگام پخت و پز دارید دقت داشته باشید که با یک لایه فلز ضد زنگ یا قلع پوشانده شده باشد.
فولاد ضد زنگ یک لایه آستر با دوام و غیر سمی می باشد. البته در صورت طبخ غذاهای بسیار اسیدی، مقداری نیکل و کروم بوجود می آید.
با اینحال فولاد ضد زنگ یک رسانای گرمای موثر نیست. به این معنا که طبخ غذا مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید.
جدای از این ایراد، فولاد ضد زنگ یک استر عالی برای ظروف مسی به شمار می رود. چرا که تمیز کردن آن آسان و سریع انجام می شود و هیچ ماده شیمیایی خطرناکی ندارد.
قلع
قلع نیز پوششی فوق العاده برای ظروف مسی است. به سادگی می توان باقیمانده غذا را از روی آن جدا و تمیز کرد.
یکی دیگر از ویژگی های قلع، ماهیت غیر واکنشی و غیر سمی آن است. در نتیجه فلزات و مواد شیمیایی در غذای شما نفوذ نخواهد کرد.
در ضمن قلع به سرعت گرم می شود و زمان پخت را کاهش می دهد. علاوه بر این، اگر پس از سال ها پوشش قلعی ظروف مسی شما کمی زبر شد، میتوان آن را مجددا صاف و نرم کرد.
البته باید توجه داشت که قلع فلزی ظریف است و بایستی با مواد شوینده و برس های نرم شسته شود.
دستگیره ها:
به دنبال ظروف مسی با دستگیره هایی باشید که بتوان به راحتی از آن استفاده کرد.
دستگیره های فولادی ضد زنگ با یک زاویه نسبتا کم، گزینه عالی هستند. چرا که داغ نمی شود و میتوان به سادگی ظرف را جابجا نمود.
در ضمن این دستگیره های فولادی ظاهر زیبایی به ظروف مسی می دهند.
ظاهر:
چندین نوع ظروف مسی مختلف وجود دارد. این مسئله کاملا جنبه زیبایی شناختی دارد.
قطعا شما می خواهید ظرفی خریداری کنید که سال ها بعد از خرید آن پشیمان نشوید. از این رو باید کمی هزینه کنید و ظروف مسی با درخشندگی بالا، چکش خورده، مات یا براق را تهیه نمایید.
نکاتی برای استفاده بهینه از این نوع ظروف:
بهتر است هنگام طبخ غذا به این ظروف حرارت زیادی وارد نکنید. هر چقدر زمان پخت و میزان حرارت کمتر باشد، احتمال آسیب این ظروف و همچنین واکنش آن با مواد غذایی کمتر است.
قبل از استفاده از ظروف مسی تازه خریداری شده، بهتر است کمی شیر و اب داخل آن بجوشانید.
در نهایت با مقداری شیر داخل آن را بشویید. این ترفند نه تنها باعث افزایش عمر قلع داخل ظرف می شود، بلکه ظرف را نیز ضدعفونی خواهد کرد.
سعی کنید پس از مدتی که قلع داخل ظرف مسی از بین رفت، آن را مجددا قلع اندود کنید. مطمئن شوید که یک لایه ضخیم و یکدست از قلع روی آن را بپوشاند.
هیچ گاه غذاهای اسیدی را داخل این ظروف مسی طبخ نکنید. بهتر است در صورتی که خورشت شما نیاز به طعم دهنده ترشی دارد، آن را در آخرین مرحله به غذا اضافه نمایید.
نباید مواد غذایی را در مدت طولانی در این ظروف نگهداری کنید. چرا که می تواند باعث فاسد شدن مواد غذایی شود.
هنگام طبخ غذا در قابلمه یا تابه مسی، بهتر است از قاشق چوبی استفاده کنید تا کف آن خراش ایجاد نشود.
ممنون که همراه ما بودید.
صنایع دستی مسجدی